Triển khai cải cách thủ tục hành chính tại khu vực cảng biển Nam Định - bước chuyển mình mới

Đỗ Minh Chiến - Phó Giám đốc Cảng vụ hàng hải Nam Định

Cải cách hành chính là yêu cầu khách quan, là nội dung hết sức quan trọng trong sự nghiệp đổi mới toàn diện của nước ta. Cải cách hành chính yêu cầu phải được tiến hành trên cả 5 mặt: cải cách thể chế; cải cách tổ chức bộ máy hành chính; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức; đẩy mạnh cải cách tài chính công và hiện đại hóa nền hành chính nhà nước. Thực hiện tốt cải cách hành chính sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước nhằm thực hiện tốt mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Tàu VINAKANSAI 01 cập cảng Hải Thịnh

Cải cách nền hành chính quốc gia là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, trong đó, cải cách thủ tục hành chính tại các cảng biển Việt Nam được xem là khâu đột phá trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Trong những năm qua, Chính phủ đã đề ra những biện pháp chỉ đạo, triển khai công tác cải cách thủ tục hành chính ở tất cả các bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương. Riêng đối với ngành Hàng hải, sau khi thực hiện thành công thí điểm cải cách thủ tục hành chính tại các cảng biển thuộc TP. Hồ Chí Minh theo Quyết định số 55/2002/QĐ-TTg ngày 23/4/2002 của Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, Cục Hàng hải Việt Nam đã triển khai cải cách thủ tục hành chính tất cả các Cảng vụ hàng hải trên toàn quốc

Để đáp ứng yêu cầu trong hội nhập kinh tế quốc tế và nhằm đơn giản hóa hơn nữa các thủ tục có liên quan tới hoạt động hàng hải, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 71/2006/NĐ-CP, ngày 25/7/2006 về quản lý cảng biển và luồng hàng hải (thay thế Nghị định số 160/2003/NĐ-CP ngày 18/12/2003) đây là một chuyển biến cơ bản về công tác cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý hoạt động hàng hải nói chung và việc giải quyết thủ tục cho tàu thuyền vào, rời cảng biển nói riêng, phù hợp với Công ước hàng hải quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết

Nhận thức được sự cần thiết của công tác cải cách thủ tục hành chính tại cảng biển, Cảng vụ hàng hải Nam Định đã xây dựng chương trình, kế hoạch, từng bước đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên môn như: phòng làm thủ tục cho các cơ quan quản lý Nhà nước (Biên phòng cửa khẩu Cảng Hải Thịnh, Hải quan Nam Định, Trung tâm y tế tỉnh Nam Định), trang bị máy vi tính, máy văn phòng, kết nối mạng Internet... đồng thời lựa chọn những cán bộ có năng lực, trình độ chuyên môn, trình độ ngoại ngữ và tin học, có phẩm chất đạo đức tốt, có kỹ năng giao tiếp để đảm nhận nhiệm vụ và giải quyết thủ tục hành chính cho tàu, thuyền vào, rời cảng biển Nam Định. Trong quá trình triển khai, tại khu vực cảng biển Nam Định đã thực hiện thủ tục tàu đến, rời cảng theo cơ chế “một cửa” tại trụ sở Cảng vụ hàng hải Nam Định. Cải cách thủ tục hành chính đã xoá bỏ tình trạng người làm thủ tục phải đến từng trụ sở các cơ quan quản lý Nhà nước tại cảng hoặc các cơ quan này phải tổ chức thành đoàn để lên tàu làm thủ tục, đồng thời xác định được rõ trách nhiệm phối hợp hoạt động giữa các cơ quan quản lý Nhà nước tại cảng, đặc biệt là trách nhiệm của Cảng vụ hàng hải trong việc chủ trì, điều hành sự phối hợp hoạt động quản lý Nhà nước chuyên Ngành tại khu vực cảng biển Nam Định.

Và quan trọng hơn thủ tục thông báo, xác báo được cải tiến theo hướng đơn giản về nội dung, thuận tiện trong sử dụng công nghệ thông tin và giảm thiểu số lần thực hiện; thời gian làm thủ tục cũng được rút ngắn, tối đa không quá 30 phút. Kèm theo đó, là các loại giấy tờ phải nộp hoặc xuất trình khi làm thủ tục được giảm thiểu đến mức thấp nhất (loại bỏ những giấy tờ không cần thiết) và cho phép sử dụng các giấy tờ khai báo theo mẫu thống nhất, nhằm tránh trùng lặp và mâu thuẫn về nội dung hoặc tùy tiện áp đặt các loại mẫu biểu khai báo, gây phiền hà cho đối tượng quản lý và khó khăn khi sử dụng công nghệ thông tin. Ngoài ra, việc triển khai này còn cho phép các cơ quan chức năng tại cảng được sử dụng bản photocopy, Fax, thư điện tử… liên quan đến thủ tục giấy tờ do người làm thủ tục cung cấp qua sử dụng công nghệ thông tin…

Có thể khẳng định công tác Cải cách thủ tục hành chính tại khu vực cảng biển Nam Định đã thực sự đi vào thực tiễn đem lại những hiệu quả hết sức cơ bản, như:

Cải cách thủ tục hành chính đã đơn giản, thông thoáng, công khai và ngăn chặn sự gây phiền hà, chồng chéo, tạo thuận lợi cho chủ tàu, chủ hàng, các doanh nghiệp và mọi tổ chức, cá nhân liên quan khác khi tham gia hoạt động tại cảng biển. Cải cách thủ tục hành chính đã mang lại hiệu quả lớn về mặt kinh tế cho chủ tàu, chủ hàng và các doanh nghiệp. Cải cách thủ tục hành chính đã hình thành phương thức điều hành mới, thay thế dần nếp làm cũ để tăng cường sự phối hợp, nâng cao trách nhiệm quản lý của các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Đồng thời, tạo nên yếu tố mới để các cơ quan chức năng tại cảng biển triển khai thực hiện đồng bộ, triệt để các mặt cải cách hành chính theo chương trình của Chính phủ và là tiền đề để triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý cảng biển, thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiệp vụ kinh doanh của mình.

Thực hiện Quyết định số 544/QĐ-TTg ngày 07/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Cảng vụ hàng hải Nam Định và các cơ quan quản lý Nhà nước tại khu vực cảng biển Nam Định đã tích cực thực hiện Cải cách thủ tục hành chính, từng bước hoàn chỉnh các quy chế hoạt động theo chuyên ngành của mình, do đó đã tạo ra những điều kiện thuận lợi thực sự cho các đơn vị sản xuất kinh doanh tại cảng như các chủ tàu, đại lý, các doanh nghiệp cảng và các đơn vị hoạt động dịch vụ kinh doanh có hiệu quả. Mặt khác, trật tự kỷ cương trong hoạt động hàng hải được duy trì, tai nạn hàng hải giảm, đã góp phần tạo sức hấp dẫn để các chủ tàu, chủ hàng đưa tàu về Nam Định.

    Mặc dù đạt được nhiều kết quả, nhưng trong 8 năm triển khai thực hiện Cải cách thủ tục hành chính vẫn còn tồn tại những hạn chế vướng mắc cần được khắc phục giải quyết, cụ thể:

   Hệ thống công nghệ thông tin được trang bị, xây dựng từ khi bắt đầu thực hiện Cải cách thủ tục hành chính (năm 2003) đến nay đã lạc hậu, gây khó khăn và hạn chế tới việc làm thủ tục của cán bộ khi thực hiện công việc. Chưa có sự đồng nhất trong việc sử dụng chung phần mềm quản lý thủ tục tàu biển, hiện các cơ quan quản lý làm việc tại phòng thủ tục “một cửa” đều sử dụng phần mềm riêng nên rất hạn chế trong việc chia sẻ thông tin phục vụ công tác phối hợp khi làm thủ tục cho tàu đến, rời cảng, cho thuyền viên, hành khách và hàng hóa.

Việc đầu tư kinh phí để trang bị các phương tiện, thiết bị cho một số cơ quan chức năng tại cảng nhằm đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát, giám hộ còn chưa đồng bộ, chưa đầy đủ và kịp thời nên kết quả thực hiện còn hạn chế;

Các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành của các cơ quan quản lý nhà nước tại cảng chưa có sự thống nhất cao, còn có sự chồng chéo nên đã gây khó khăn cho phía chủ tàu, đại lý và thuyền trưởng khi thực hiện thủ tục;

Một số văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành chưa được sửa đổi, cập nhật kịp thời nên phần nào cũng gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện.

    Đề xuất, kiến nghị và giải pháp thực hiện

   Đề nghị Cục Hàng hải Việt Nam sớm đầu tư kinh phí xây dựng, nâng cấp, hệ thống công nghệ thông tin sử dụng chung phù hợp với quy định hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác thủ tục tàu biển nói riêng và quản lý hoạt động hàng hải nói chung để giúp các Cảng vụ hàng hải, các Cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp liên quan có thể chia sẻ thông tin phục vụ tốt công tác phối hợp quản lý hoạt động hàng hải tại các cảng biển trên cả nước, cũng như việc tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật chuyên ngành Hàng hải

   Sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 71/2006/NĐ-CP và Nghị định thay thế Nghị định số 62/NĐ-CP để phù hợp với tình hình thực tế hiện tại và nhằm đảm bảo tốt công tác quản lý hoạt động hàng hải trong thời gian tới.

Xây dựng quy định kỹ thuật khai thác cầu cảng trình Bộ Giao thông vận tải ban hành thành tiêu chuẩn kỹ thuật của Ngành để có cơ sở pháp lý tổ chức cho tàu vào, rời cảng đảm bảo an toàn và hiệu quả.

    Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các Cơ quan quản lý Nhà nước tại cảng cũng như các Cơ quan, Ban ngành của tỉnh nhằm kịp thời khắc phục những vướng mắc phát sinh và tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện và môi trường pháp lý thuận lợi nhất để các doanh nghiệp hoạt động hàng hải phát triển và đạt mức tăng trưởng kinh tế cao.

    Tiếp tục quán triệt chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước, nâng cao chất lượng, thực hiện cơ chế "một cửa", “một cửa liên thông" một cách sâu rộng, toàn diện, đồng bộ tới tất cả cán bộ, viên chức trong cơ quan để tổ chức thực hiện đạt hiệu quả cao nhất.

    Trong thời gian tới, bên cạnh việc đầu tư, xây dựng để trở thành một cảng biển với hệ thống hạ tầng cảng biển đồng bộ, trang thiết bị hiện đại, cùng với sự nỗ lực phấn đấu của các doanh nghiệp và tiếp tục đẩy mạnh công tác Cải cách thủ tục hành chính, phối hợp có hiệu quả giữa các Cơ quan quản lý Nhà nước tại cảng, khu vực cảng biển Nam Định sẽ có được bước chuyển mình lớn, xứng với tiềm năng và truyền thống của tỉnh Nam đồng bằng Sông Hồng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.