Hải Hậu xứng danh 45 năm điển hình văn hóa cấp huyện của cả nước

    Ngày hội Văn hóa - Thể thao truyền thống hàng năm là một trong những hoạt động văn hóa được huyện Hải Hậu duy trì tổ chức mỗi dịp chào mừng kỷ niệm Ngày Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Vào ngày này, người dân Hải Hậu lại nô nức bước vào Ngày hội Văn hóa - Thể thao, với sự tham dự của hàng vạn cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong huyện, cả những người con học tập, làm ăn xa quê đều cố gắng thu xếp công việc để trở về quê hương. Vinh dự và tự hào cho Đảng bộ, quân và dân Hải Hậu, năm nay, nhân dịp kỷ niệm 135 năm thành lập huyện (1888 - 2023), huyện nhà được đón nhận Bằng khen trên lĩnh vực văn hóa thông tin của Bộ Văn hóa thể thao và du lịch, ghi dấu 45 năm điển hình văn hóa cấp huyện của cả nước.
 

Tổng duyệt màn đồng diễn xếp chữ của các em học sinh trường THCS Hải Phương chuẩn bị khai mạc Ngày hội VHTT 2/9/2023


Đồng diễn thể dục dưỡng sinh Người cao tuổi
 

      Hải Hậu là một miền đất mới, hình thành từ thế kỷ thứ 15, được mở mang, xây đắp và phát triển bởi bao công lao, trí tuệ của nhân dân qua các thời kỳ lịch sử. Trên 500 năm mở đất, trên 135 năm thành lập huyện Hải Hậu, trải qua bao thăng trầm, biến thiên của lịch sử với chồng chất khó khăn, song bằng ý chí và cả sự khao khát vươn mình cùng cả nước, quân và dân Hải Hậu luôn chung sức đồng lòng muôn người như một viết lên bản anh hùng ca Hải Hậu - Văn hóa - Anh hùng hội tụ và lan tỏa giá trị truyền thống tốt đẹp. Huyện vinh dự được Đảng, Nhà nước 4 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng; Từ năm 1978 tới nay liên tục được công nhận là điển hình văn hóa thông tin cấp huyện của cả nước. Xác định văn hóa tinh thần là nền tảng ở cơ sở, huyện đã huy động cả hệ thống chính trị và nhân dân tham gia phát triển sự nghiệp văn hóa trong thời kỳ mới. Các xã thị trấn trong huyện chú trọng đẩy mạnh các phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa”, “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa”, “Xóm văn hóa kiểu mẫu” và cuộc vận động xây dựng NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
 

Toàn cảnh các khối tập kết tại sân NVH huyện khai mạc ngày hội VHTT


Đội trống cà rùng biểu diễn trong ngày hội VHTT
 

    Hải Hậu là 1 trong 4 huyện đầu tiên của cả nước được Chính phủ chọn thí điểm xây dựng NTM kiểu mẫu theo hướng tạo cảnh quan môi trường “Sáng - xanh - sạch - đẹp để phát triển bền vững”. Cả 34 xã, thị trấn của huyện được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao từ năm 2021; xã Hải An đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (nổi trội về văn hóa) năm 2022. Toàn huyện có 45 xóm, tổ dân phố (TDP) của 33 xã, thị trấn đạt chuẩn văn hóa kiểu mẫu; tỷ lệ gia đình được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” đạt 97,5%; 388/390 xóm, TDP (tỷ lệ 99,5%) đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Xóm, TDP văn hóa”; 128 cơ quan, đơn vị, trường học đạt chuẩn nếp sống văn hóa; số người tham gia luyện tập TDTT thường xuyên đạt 66,2%; số “gia đình thể thao” chiếm 35,8% tổng số hộ. Năm 2022, toàn huyện có 16 xóm, TDP giữ vững thành tích đơn vị văn hóa 5 năm liên tục, nâng toàn huyện có 83 xóm, TDP văn hóa. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện đặc biệt quan tâm xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở và bảo tồn, phát huy giá trị di tích. Hơn chục năm qua, nhà văn hóa, thư viện, bảo tàng, Đền Liệt sĩ của huyện được đầu tư nâng cấp với tổng kinh phí hàng chục tỷ đồng; 4 xã: Hải Anh, Hải Trung, Hải Phú, Hải Minh xây dựng được nhà truyền thống. Cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT cơ sở được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại. 100% xóm, TDP có nhà văn hóa, sân thể thao, khu vui chơi, giải trí, sinh hoạt, học tập cộng đồng. Huyện hiện có 137 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 43 di tích được Nhà nước xếp hạng (10 di tích cấp quốc gia, 33 di tích cấp tỉnh); 94 di tích nằm trong danh mục kiểm kê. Gìn giữ, phát huy giá trị di sản, di tích, việc tổ chức lễ hội truyền thống theo NSVM ở các địa phương đều đảm bảo tiết kiệm, lành mạnh, mang ý nghĩa giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”. Tiêu biểu là các lễ hội lớn như: lễ hội Chùa Lương, lễ hội truyền thống Quần Anh, xã Hải Anh; lễ hội Đền Bảo Ninh, xã Hải Phương... Trong các lễ hội đảm bảo duy trì tổ chức trang trọng các nghi lễ truyền thống; khôi phục nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, trò chơi dân gian truyền thống phục vụ nhân dân.
    Những năm gần đây, một số môn nghệ thuật văn hoá truyền thống ở các địa phương được khôi phục, thể hiện sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, chính quyền và nhân dân Hải Hậu trong việc thực hiện chủ trương xã hội hoá các hoạt động văn hoá, giữ gìn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống và sáng tạo nên những giá trị văn hoá mới trong giai đoạn hiện nay. Qua đó, thu hút ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia các câu lạc bộ thơ ca người cao tuổi, dân vũ của chị em phụ nữ, văn nghệ xung kích tuổi trẻ đoàn viên thanh niên, đáp ứng nhu cầu nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Nổi bật nhất là sự kiện Ngày hội Văn hoá - Thể thao truyền thống huyện hàng năm được tổ chức vào dịp chào mừng kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám thành công (19-8) và Quốc khánh (2-9). Từ hơn nửa tháng nay, các xã, thị trấn trong huyện sôi nổi tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, TDTT để lựa chọn các vận động viên, diễn viên tham gia Ngày hội chung toàn huyện. Trong dịp này hàng năm, trên 2 vạn người dân Hải Hậu đang sinh sống tại quê hương và mọi miền đất nước cùng du khách khắp nơi nô nức về dự. Dù nhiều việc với nỗi lo toan “cơm áo gạo tiền”, nhưng cứ đến ngày 2/9 hàng năm, người dân Hải Hậu cũng gác lại nỗi lo toan cuộc sống, hòa mình vào niềm vui của dân tộc. Thị trấn Yên Định cũng nhờ thế mà sôi động và rực rỡ, đẹp hơn hẳn trong ngày Tết Độc lập. Trong ngày hội văn hoá - thể thao ở Hải Hậu, các hoạt động diễn ra đồng bộ từ công tác tuyên truyền đến các loại hình vui chơi giải trí, thi đấu các môn thể thao. Tất cả đều sinh động, lôi cuốn hấp dẫn người xem. Những năm gần đây, bên cạnh việc bảo đảm duy trì tổ chức ngày hội vui tươi, an toàn, huyện Hải Hậu cũng nỗ lực phục dựng những nét văn hóa, trò chơi dân gian gắn với nếp sống của người dân xưa như leo cầu ngô, đi cà kheo, đấu vật, chơi đu, biểu diễn lân sư rồng, trống cà rùng, kèn đồng... tạo nên một Ngày hội Văn hoá - Thể thao vô cùng ấn tượng. Bên cạnh đó, những môn quen thuộc, luôn là thế mạnh của Hải Hậu như bóng chuyền hơi, kéo co, bơi chải vẫn được quan tâm phát triển, trở thành niềm tự hào của huyện tại các cuộc thi đấu trong và ngoài tỉnh, thu hút sự tham gia của hàng nghìn vận động viên, diễn viên tham gia biểu diễn, thi đấu. Các xã, thị trấn còn đem đến những tiết mục văn nghệ độc đáo; những màn múa sư tử... đã tạo nên "điểm nhấn" khác biệt với các lễ hội khác. Một trong những hoạt động tại ngày hội thu hút sự quan tâm đông đảo của nhân dân, đó là hội diễn văn nghệ quần chúng, với sự tham gia của cả 34 xã, thị trấn trong huyện. Các tiết mục tham dự đều do các nghệ sỹ đồng quê "tự biên, tự diễn", vừa sâu sắc về nội dung, vừa có giá trị nghệ thuật. Một số xã chuyên về nghệ thuật chèo như: Hải Châu, Hải Anh, Hải Tây, Hải Toàn, Hải Phúc, Hải Quang có khá nhiều tiết mục đặc sắc. Các đội văn nghệ mạnh về kịch nói, sân khấu kịch ngắn phải kể đến Hải Phú, Hải Long, Hải Cường, Hải Bắc, Thị trấn Yên Định. Về ca múa nhạc tổng hợp có nhiều đội mạnh như: Thị trấn Thịnh Long, Thị trấn Cồn; các xã Hải Hưng, Hải Thanh, Hải Lộc, Hải Hà, Hải Phương. Trong đó nhiều cá nhân là hạt nhân văn nghệ có khả năng tập hợp, tổ chức, phát triển phong trào văn nghệ quần chúng, sáng tác kịch bản, đạo diễn và biểu diễn; nhiều "giọng hát hay, tay đàn giỏi" ở khắp các thôn, xóm từng nhiều lần đạt giải tại các hội thi, hội diễn nghệ thuật cấp tỉnh và khu vực đã góp phần làm nên chất lượng ngày hội. Qua đó cho thấy, phong trào văn hoá, văn nghệ ở Hải Hậu phát triển đa dạng ở nhiều loại hình nghệ thuật, có chiều sâu và diện rộng. Đặc biệt, màn đồng diễn thể dục dưỡng sinh của hơn 400 hội viên Người cao tuổi và xếp chữ của các em học sinh trường THCS Hải Phương không chỉ gây ấn tượng bởi số lượng người tham gia mà còn bởi không gian trình diễn của tiết mục. Tất cả góp phần tạo lên nét đẹp văn hoá độc đáo của mảnh đất, con người Quần Anh xưa - Hải Hậu nay, là dịp để người dân ôn lại truyền thống “tứ tính, cửu tộc” và tri ân các bậc tiền nhân mở đất, ca ngợi sự hưng thịnh của vùng quê biển giàu truyền thống lịch sử, văn hóa.
    Năm nay, Tết Độc lập diễn ra trùng với dịp kỷ niệm 135 năm thành lập huyện Hải Hậu (1888-2023), nên không khí đón mừng càng nô nức hơn. Những này này, huyện Hải Hậu đang tích cực tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thi đấu TDTT, triển lãm sinh vật cảnh, cổ vật, đồ gỗ mỹ nghệ và các sản phẩm OCOP của huyện. Sự kiện thu hút tham gia đông đảo quần chúng nhân dân, cũng là dịp để các tầng lớp nhân dân Hải Hậu đẩy mạnh cuộc vận động toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại. Đồng thời là minh chứng sinh động khẳng định văn hóa truyền thống đã được cán bộ và nhân dân Hải Hậu giữ gìn, kế thừa và phát huy lên một tầng cao mới. Để rồi mỗi người dân Hải Hậu hôm nay, dù đang học tập, công tác và sinh sống trên mọi miền Tổ quốc đều thêm tự hào về truyền thống anh hùng của quê hương./.

Nguyên Hảo