Hải Hậu 125 năm - một chặng đường vinh quang

Cách đây 125 năm, ngày 27/12/1888 huyện Hải Hậu được thành lập. Trải qua hơn 5 thế kỷ quai đê lấn biển, từ Phú Cường, Quần Anh mở đất năm xưa, mảnh đất Hải Hậu đã được trải dài tới Tân Anh đất mũi Thịnh Long ngày nay. Sau 125 năm thành lập, trải qua nhiều lần thay đổi về địa giới hành chính, đến nay, Hải Hậu có 32 xã và 3 thị trấn, tổng diện tích gần 230km²; dân số trên 29 vạn người.

Là một huyện có bề dày lịch sử với nhiều nét đẹp văn hóa, các thế hệ người Hải Hậu đầu tiên tạo nên những giá trị truyền thống tốt đẹp “Nếp nhà nhân hậu, phúc đức cần kiệm, mây sáng trời trong, con hiền, cháu thảo” đã được nhà Vua ban “Mỹ tục khả phong” và “Thiện tục khả phong”. Người Hải Hậu có một nét riêng, từ phong tục, tập quán, nếp nghĩ, nếp làm ăn trong sinh hoạt hàng ngày, song có cái chung, đậm nét về lối sống và phong cách làm ăn của nền Văn minh sông Hồng để tạo dựng một miền quê đất mới. Ý chí của những người mở đất được đoàn kết trong “Tứ tính, Cửu tộc”, đứng đầu là những nhà Văn hóa, nhà Tổ chức tài hoa, tâm huyết, trí dũng và mưu lược, đã đoàn kết trăm họ cùng chung sức, chung lòng, bền gan lấn biển để có một Hải Hậu hôm nay giàu đẹp. Truyền thống hào hùng vẻ vang đó từ lâu đã được người Hải Hậu gọi là truyền thống “Tứ Tính, Cửu Tộc”, là niềm tự hào và hành trang riêng có của người Hải Hậu, là động lực tinh thần to lớn gắn kết máu thịt các thế hệ người Hải Hậu thành một khối thống nhất, bền vững để chiến thắng thiên tai, địch họa, vượt qua nghèo nàn, lạc hậu tiến lên văn minh, hiện đại.

Văn hoá Hải Hậu độc đáo, thông qua ngày hội văn hoá dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9 đã trở thành điểm nhấn trong sinh hoạt văn hoá cộng đồng của người dân quê biển với các hoạt động cổ truyền như: Bơi chải, đi kheo, múa lân, múa trống cà rùng, thi vật, thi bơi…dấu ấn về một miền quê mang đậm bản sắc của làng quê Việt Nam vẫn còn lưu lại đến ngày nay.

Hải Hậu cũng là huyện có truyền thống kiên cường, anh dũng trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Đặc biệt trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược; phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, con em  Hải Hậu đã chiến đấu dũng cảm, lập công xuất sắc. Ghi nhận những công lao, đóng góp đó, Đảng và Nhà nước đã phong tặng cho Đảng bộ, quân và dân Hải Hậu danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, đã có nhiều tập thể và cá nhân được tặng thưởng danh hiệu cao quý. Trong đó có 128 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu nhà nước cao quý “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, 13 đồng chí được tặng và truy tặng danh hiệu “Anh hùng quân đội” và 19 xã, thị trấn được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang”, HTX nông nghiệp Hải Quang được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động”.

Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nhất là trong sự nghiệp đổi mới, Hải Hậu liên tiếp giành được những thành tích  toàn diện trên các lĩnh vực, nhiều ban ngành đoàn thể là lá cờ đầu tiên tiến xuất sắc của tỉnh; nhiều cơ quan, đơn vị và cá nhân được Nhà nước tặng “Huân chương lao động”. Đặc biệt, nhân dân và cán bộ huyện nhà tiếp tục được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang trong thời kỳ đổi mới”; “Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba”; Công ty THHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi huyện và Trường THPT A Hải Hậu được phong tặng “Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới”.

Kế thừa và phát huy những thành quả của sự nghiệp đổi mới, 10 năm gần đây (2002 - 2012) Đảng bộ và quân dân trong huyện nêu cao truyền thống đoàn kết, nỗ lực vươn lên giành những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực: giữ vững nhịp độ phát triển kinh tế, tốc độ tăng trưởng hàng năm bình quân từ 8,5% - 10%;  Sản xuất nông nghiệp là thế mạnh của Hải Hậu, năng suất lúa hàng năm từ 130-135 tạ/ha, an ninh lương thực đảm bảo vững chắc với các giống lúa có giá trị thương phẩm cao ( gạo Tám xoan được cục Sở hữu Trí tuệ cấp bằng bảo hộ thương hiệu). Những cánh đồng mẫu lớn được hình thành thẳng cánh cò bay với trên 580ha ở 10 xã và 11 mô hình sản xuất dần thay đổi tư duy tập quán canh tác cũ, đưa máy cày, máy gặt lớn, máy cấy vào sản xuất. Mỗi người dân Hải Hậu tự ý thức về cung cách làm ăn mới, có hiệu quả ngay từ thửa ruộng gia đình.

Khu công nghiệp đóng tàu Thịnh Long đã đóng tàu trên 12 nghìn tấn. Công ty may Sông Hồng đưa dây truyền sản xuất tại khu công nghiệp Hải Phương, Công ty đầu tư phát triển Hải Đường, Công ty may Đạt Thành thu hút hàng nghìn lao động với thu nhập ổn định 3-5 triệu đồng/người/tháng. Hàng chục nghìn lao động có việc làm ở các cơ sở  sản xuất hàng may mặc tư nhân, làng nghề trồng hoa cây cảnh, làng nghề đồ thủ công mỹ nghệ, đồ gỗ, làng nghề kéo sợi PE, dệt lưới, kéo sợi, mây tre đan, dệt chiếu cói, chế biến nông hải sản, cơ khí... được duy trì và phát triển.

Mũi nhọn kinh tế biển được phát huy, Hải Hậu có 927 tàu thuyền đánh cá, mỗi năm khai thác 20 nghìn tấn hải sản và các sản phẩm phong phú khác từ biển. Vùng đầm hồ ven biển trước đây lau lác mọc ngút ngàn nay trở thành đầm hồ với  trên 110 ha nuôi tôm công nghiệp, tổng giá trị sản lượng thủy sản hàng năm đạt 239 tỷ đồng. Khu du lịch Thịnh Long ngày càng khẳng định vị thế, mỗi năm đón hàng trăm nghìn lượt khách về tham quan, tắm biển.

Hưởng ứng phong trào xây dựng Nông thôn mới; Hải Hậu là đơn vị đầu tiên của tỉnh Nam Định hoàn thành công tác Dồn điền đổi thửa trong năm 2011. Cùng với 19 tiêu chí xây dựng NTM của Chính phủ, Hải Hậu sáng tạo ban hành 12 tiêu chí xóm NTM, 8 tiêu chí gia đình NTM. Đến tháng 3/2013, toàn huyện có 2 xã, thị trấn đạt 17 tiêu chí; 9 xã, thị trấn đạt 16 tiêu chí; 9 xã, thị trấn đạt 15 tiêu chí; 8 xã đạt 14 tiêu chí, 7 xã đạt 12-13 tiêu chí. Bình quân toàn huyện đạt 15/19 tiêu chí (tăng 8 tiêu chí so với năm 2010). Hải Hậu phấn đấu đến hết năm 2014 hoàn thành xây dựng NTM (giai đoạn 2010 - 2015).

Ngoài việc tạo dựng những trang vàng lịch sử, các thế hệ người dân Hải Hậu còn kế thừa sáng tạo và phát huy những giá trị truyền thống văn hoá của ông cha. Từ 1978 đến nay liên tục Hải Hậu giữ vững đơn vị điển hình toàn quốc về văn hoá cấp huyện của cả nước. Xuất hiện nhiều điển hình tiên tiến về giáo dục (trường THPT-A Hải Hậu, THCS Hải Phương, Mầm non Hải Châu...) con em Hải Hậu có học hàm, học vị ngày càng tăng, đến nay đã có 13 giáo sư, 32 Phó giáo sư, 148 Tiến sỹ. Đội ngũ trí thức toàn huyện có 3.661 người, góp phần không nhỏ đóng góp kiến thức vào dựng xây quê hương, đất nước, vào sự phồn thịnh của mỗi gia đình.

 Về Y tế có Bệnh viện Đa khoa huyện đạt tiêu chí Bệnh viện hạng 2. Năm 2011, được Bộ Y tế, Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua xuất sắc. Hiện nay Bệnh viện đa khoa Hải Hậu là một trong những bệnh viện tuyến huyện đầu tiên của cả nước đưa máy chụp cắt lớp vào sử dụng; thực hiện phẫu thuật nội soi và chạy thận nhân tạo.

Việc gắn kết giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hoá và giải quyết các vấn đề xã hội được huyện đặc biệt quan tâm; công tác giảm nghèo tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 6,91%; hoạt động văn hoá - thông tin phát triển đa dạng, góp phần tăng hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, phổ biến pháp luật; phong trào xây dựng đời sống văn hóa, nếp sống văn hóa ở cơ sở được đẩy mạnh; báo chí, PT-TH, báo điện tử không ngừng phát triển thực sự là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân.

Chính trị ổn định, QP-AN được tăng cường, TTATXH được giữ vững. Phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc được duy trì và phát triển. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, mặt trận và đoàn thể được chú trọng, hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở được kiện toàn; niềm tin của nhân dân vào Đảng ngày càng được củng cố vững chắc.

Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV (nhiệm kỳ 2010 – 2015) đề ra mục tiêu: “Khai thác có hiệu quả các tiềm năng, nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư để phát triển nhanh công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, giải quyết việc làm tạo sự chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động. Xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội. Gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hoá - xã hội, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo; chăm sóc sức khoẻ nhân dân bảo vệ môi trường, đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện dân chủ, công khai và công bằng xã hội; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Triển khai vận dụng xây dựng các tiêu chí xã, huyện Nông thôn mới, tăng cường củng cố quốc phòng an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền vai trò của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá”.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đó, Đảng bộ, quân và dân Hải Hậu hơn lúc nào hết phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, tạo bước đột phá về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng ưu tiên phát triển công nghiệp và dịch vụ đi đôi với đẩy mạnh CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn, bảo đảm an ninh lương thực, tiếp tục xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng KT-XH;

Cùng với việc thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững, phải chăm lo sự nghiệp GD&ĐT, nhằm nâng cao mặt bằng dân trí. Tích cực quan tâm xây dựng đời sống văn hóa tinh thần, chăm lo bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, coi trọng và bảo vệ môi trường sinh thái. Thực hiện tốt chính sách đền ơn - đáp nghĩa đối với những người có công với nước, khuyến khích các hoạt động nhân đạo, từ thiện trên địa bàn. Thường xuyên chăm lo củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội.

Hơn một thế kỷ qua, diện mạo, vóc dáng của huyện Hải Hâu đã không ngừng đổi thay. Bộ mặt nông thôn từng bước được đầu tư, cải tạo, nâng cấp khang trang, niềm vui thể hiện rõ trên nét mặt của mỗi người dân  ngày thêm rạng rỡ. Nhiều công trình mới đã mọc lên từng ngày, từng giờ... Kỷ niệm 125 năm thành lập huyện và đón nhận Huân chương độc lập hạng nhất, Đảng bộ và nhân dân Hải Hậu càng thêm tự hào về truyền thống văn hoá, cách mạng, càng đoàn kết, đồng tâm, nhất trí thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, huyện đã đề ra. Đưa Hải Hậu  bước sang thời kỳ phát triển toàn diện, cùng cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, xây dựng huyện Hải Hậu sớm trở thành huyện nông thôn mới (giai đoạn 2010 - 2015)./.

                     Nguyễn Phúc Thành