Xã Hải Thanh: Đám cưới theo hương ước mới “Làm cỗ không lấy phần” và “Ăn cỗ không lấy phần”

Không biết từ bao giờ việc làm cỗ để lấy phần và ăn cỗ lấy phần xuất hiện được cho là điều “tất nhiên” trong suy nghĩ của mỗi người dân ở Hải Hậu khi đi dự bất kỳ một đám cưới nào ở đây. Họ cho rằng có lẽ điều ấy xuất phát từ  khi cuộc sống còn khó khăn thiếu thốn, để có một bữa no còn khó, còn bữa ăn ngon phải đợi đến khi có dịp thật đặc biệt.  Vì vậy việc “lấy phần” ban đầu không phải là điều xấu, nó xuất phát từ những tình cảm thương yêu và thói quen giành giụm của những người mẹ, người bà mỗi khi đi ăn cỗ để mang về con cháu ở nhà. Nhưng đó là trong thời kỳ còn khó khăn, còn ngày nay khi đời sống người dân không phải “ ăn sao cho no, mặc sao cho ấm” mà đã hướng tới “ăn ngon, mặc đẹp”. Việc “làm cỗ lấy phần và ăn cỗ lấy phần” đã trở thói quen xấu vừa gây lãng phí cho gia đình vừa không phù hợp với nếp sống văn hóa mới của con người Hải Hậu.

Tôi được chứng kiến một đám cưới ở xóm Nguyễn My – xã Hải Thanh theo hương ước nếp sống văn hóa mới “Làm cỗ không lấy phần và ăn cỗ không lấy phần” mới thấy rằng không phải cứ tổ chức linh đình và làm cỗ hoành tráng thì đám cưới mới vui và ý nghĩa. Đám cưới của đôi uyên ương Ánh Tuyết – Duy Mạnh là con của ông bà Phạm Văn Phượng – Vũ Thị Mão là một sự khởi đầu cho một nếp sống mới rất văn minh, được bà con rất đồng tình hưởng ứng. Ông Phạm Văn Phượng – người tổ chức tiệc cưới cho con trai chia sẻ:  “Nếu theo lệ cũ trước đây, mỗi một mâm cỗ gia đình ông bà bắt buộc phải làm rất nhiều món, vừa để ăn vừa phải để “Gói phần”, với 40 mâm cỗ  tính ra chi phí cũng đến vài chục triệu. Với gia đình còn khó khăn như tôi  đó như một gánh nặng”.

Trước đám cưới diễn ra mấy ngày, vào đúng ngày đại đoàn kết toàn dân. Các đồng chí lãnh đạo UBND xã, Ban văn hóa xã Hải Thanh đã khéo léo kết hợp cùng MTTQ xã  tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện quy chế của UBND xã về việc tổ chức thực hiện nếp sống văn hóa mới , cụ thể là tiến tới xóa bỏ được tục lạc hậu : “làm cỗ lấy phần” và “ăn cỗ lấy phần” và đã được nhân dân rất đồng lòng ký cam kết thực hiện. Ông Nguyễn Thanh Lưu – Cán bộ văn hóa xã Hải Thanh cho biết: “Với quan niệm “trả nợ miệng”, làm cỗ nhỏ thì sợ anh em hàng xóm chê bai, có khi còn tỏ ra coi thường nên đám cưới nào ở Hải Thanh cũng thường tổ chức hoành tráng và linh đình, cỗ bàn bắt buộc phải ăn mấy ngày với cả trăm mâm. Để thay đổi ngay thói quen của người dân thì không đơn giản, cần có thời gian. Trước mắt toàn xã lấy một đơn vị xóm Nguyễn My, gia đình ông bà Phượng làm điểm tiến tới nhân rộng ra toàn xóm, xã”

Nếu như trước ông bà Phượng dự tính, trong đám cưới này mỗi mâm cỗ gia chủ phải chuẩn bị đủ từ 8 – 9 món ăn, trong đó có 2 món để ăn và những món khác để lấy phần. Ông Phượng nhẩm tính: “Chi phí mỗi mâm cỗ cũng phải từ 800.000 đồng trở lên. Trước sự vận động của ban văn hóa xã và ủng hộ của mọi người, theo hương ước nếp sống văn hóa mới, trong đám cưới con trai tôi chỉ làm 4 món đủ ăn, không làm các món riêng để gói phần, theo đó chi phí cho mỗi mâm cỗ chỉ còn từ 300 – 400 nghìn đồng, các món thì chủ yếu gia đình đã có sẵn. Chi phí phải mua ngoài cũng chưa đến 10 triệu đồng”.

Đến dự tiệc cưới, bà Đinh Thị Thân và ông Đỗ Hồng Phấn (người dân xóm Nguyễn My, xã Hải Thanh) và đa số người dân trong xóm đều bày tỏ niềm vui mừng khi được dự một đám cưới theo hương ước, nếp sống văn hóa mới. Vừa giảm chi phí cho gia chủ, người tới dự cũng không phải băn khoăn với quà mừng.

Người dân thì ai cũng đồng tình nhất trí theo nếp sống văn hóa mới – “làm cỗ không lấy phần” và “ăn cỗ không lấy phần”, đâu đó vẫn có người nói rằng muốn làm nhưng còn “sợ  mang tiếng”. Tuy nhiên khi lợi ích đã thấy rõ, khi nhận thức của mỗi người đã được nâng cao và khi có những gia đình đi đầu như ông bà Phượng  thì chắc chắn trong thời gian không xa, nếp sống văn hóa mới mang đến nhiều điều ý nghĩa này sẽ được nhân rộng ở Hải Thanh nói riêng và huyện Hải Hậu nói chung.

Việt Hải