Hải Hậu phát huy truyền thống Văn hóa - Anh hùng trong xây dựng nông thôn mới

Phạm Văn Chiến - Bí thư Huyện uỷ

Hải Hậu là vùng đất trẻ ven biển tỉnh Nam Định, mới hình thành cách đây hơn 5 thế kỷ. Ngày 27/12/1888, huyện Hải Hậu được thành lập, dân số hiện nay khoảng 30 vạn người ở 32 xã và 3 thị trấn.

Nơi đây, vào thời Lê Thuận Thiên (1428-1433), Tứ tổ: Trần Vu, Vũ Chi, Hoàng Gia, Phạm Cập; tiếp đó là Cửu tộc: Lại, Nguyễn, Lê, Bùi, Phan, Đoàn, Đỗ và Trần, Vũ khác cùng các tổ Vũ Duy Hoà, Nguyễn Công Trứ, Đỗ Tông Phát và các thế hệ con cháu tụ hội khởi nghiệp lấn biển, quai đê, mở đất, biến bãi biển hoang vu, lau lách, sình lầy thành vùng đất phì nhiêu, dân cư trù phú, văn hoá đa dạng, phong phú, đậm nét ven biển châu thổ sông Hồng.  

Lịch sử hình thành và phát triển mảnh đất, con người Hải Hậu là quá trình khởi nghiệp khẩn hoang, lấn biển từ mảnh đất Cồn Ấp lập xóm Phú Cường đến xã Quần Anh, tổng Quần Anh; tiếp nối là các tổng Kiên Trung, Ninh nhất, Tân Khai, Quế Hải, Ninh Mỹ và nay là Hải Hậu văn hoá-Anh hùng. Đó là quá trình quần tụ các anh tài, với tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, cần cù, sáng tạo, thông minh và hiếu học; Là sự kết tinh cao độ trí tuệ, mồ hôi, công sức và cả máu xương của bao thế hệ để "Biến bãi biển hoang vu trở thành làng mạc, cơ nghiệp bờ xôi ruộng mật, truyền để giống nòi”, dựng nên "Nếp nhà nhân hậu, phúc, đức, cần, kiệm, mây sáng, trời trong, con cháu thảo hiền". Truyền thống hào hùng, vẻ vang đó đã sớm được phong tặng những danh hiệu cao quí: "Mỹ tục khả phong" (1862), "Thiện tục khả phong" (1867) và được nhân dân gọi là truyền thống “Tứ tính, Cửu tộc” đời đời tiếp nối tô thắm trở thành bản sắc văn hoá riêng có của mảnh đất, con người Hải Hậu.

Những giá trị văn hoá sâu sắc đó lại tiếp nối được nhân lên dưới lá cờ của Đảng, trở thành truyền thống văn hoá cách mạng, là hành trang của mảnh đất con người nơi đây vượt lên bom đạn “tiếng hát át tiếng bom” để dựng xây cơ nghiệp. Năm 1967, Đảng bộ Hải Hậu là một trong ba Đảng bộ “4 tốt” đầu tiên của miền Bắc, một trong 53 Đảng bộ huyện trong sạch, vững mạnh đợt đầu của cả nước; 32 tập thể và cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng (18 xã, thị trấn và 12 cá nhân anh hùng Lực lượng vũ trang; xã Hải Quang và trường THPT A Hải Hậu Anh hùng lao động); 128 Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Từ năm 1978 đến nay, 33 năm liền Hải Hậu là điển hình toàn quốc về văn hoá cấp huyện của cả nước, là huyện 3 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động. Đó là niềm tự hào, là truyền thống văn hoá đặc sắc, truyền thống anh hùng và là hành trang tiếp bước để Hải Hậu phấn đấu  trở thành 1 trong 5 huyện điểm của cả nước đạt tiêu chí nông thôn mới vào năm 2015.

Nhận thức được giá trị truyền thống văn hoá “Tứ tính, Cửu tộc”, truyền thống anh hùng của mảnh đất, con người Hải Hậu là nguồn lực vật chất to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của huyện; Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã vận dụng sáng tạo, gắn kết chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn, cụ thể hoá 19 tiêu chí của Chính phủ thành tiêu chí gia đình nông thôn mới, xóm, tổ dân phố nông thôn mới. Phát động phong trào thi đua "Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới" nhằm phát huy nội lực to lớn của mảnh đất, con người Hải Hậu trong xây dựng nông thôn mới, nhất là nguồn nội lực trong mỗi người dân Hải Hậu, trong mỗi gia đình, trong từng thôn xóm, tổ dân phố. Từng hộ gia đình lo cải tạo ao, vườn, sân, ngõ, công trình vệ sinh, chủ động mở thêm nghề mới, phát triển kinh tế hộ, chăm lo đời sống vật chất tinh thần và sự phát triển của mỗi thành viên, xây dựng gia đình hạnh phúc, phấn đấu đạt tiêu chí gia đình nông thôn mới. Lấy xóm, tổ dân phố làm cơ sở hạt nhân để vận động nhân dân xây dựng xóm đạt tiêu chí xóm nông thôn mới.

Với phương châm làm từ đồng về làng, nhân dân toàn huyện đã đột phá triển khai thực hiện thành công Đề án dồn điền đổi thửa trong nông nghiệp. Đến tháng 12 năm 2011, toàn huyện đã hoàn thành dồn điền, đổi thửa đạt mục đích yêu cầu và 4 nội dung: Thực hiện quy hoạch vùng sản xuất, qui hoạch hệ thống giao thông, thuỷ lợi nội đồng; dồn quĩ đất công về vùng tập trung; thực hiện qui hoạch các điểm, cụm sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; điều chỉnh vị trí sử dụng đất của từng hộ trong vùng sản xuất bình quân 1,86 thửa/hộ (giảm 0,9 thửa/hộ). Nông dân các xã, thị trấn đã hiến trên 345,15 ha đất nông nghiệp để làm đường giao thông và thuỷ lợi nội đồng, góp công sức, tiền của đắp nền đường theo chuẩn nông thôn mới và đang tiếp tục bê tông hoá mặt đường nội đồng phục vụ sản xuất.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của từng sản phẩm, từng ngành trên thị trường, tạo bước chuyển mạnh mẽ hơn, chất lượng hiệu quả hơn trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế; huy động, quản lý tốt các nguồn lực, các hoạt động văn hoá xã hội, đẩy mạnh cải cách hành chính, giữ vững quốc phòng, an ninh, tạo môi trường ổn định để phát triển nhanh và bền vững; Năm 2011, Hải Hậu chủ trương phát triển sản xuất sinh vật cảnh thành một ngành kinh tế và tổ chức thành công hội chợ lần thứ nhất, giá trị thu nhập từ nghề sinh vật cảnh trên địa bàn toàn huyện khoảng 400 tỷ đồng/năm. Cũng trong năm 2011, toàn huyện đã đào tạo nghề cho 3.231 lao động, truyền nghề trên 6.000 lao động; tổ chức 131 lớp tập huấn cho 6.410 lao động; xây dựng 20 làng nghề điểm tại 16 xã, thị trấn và mỗi xã đăng ký triển khai xây dựng từ 2 làng nghề trở lên. Công ty may Sông Hồng khởi công xây dự ng dây truyền sản xuất tại xã Hải Phương,tạo việc làm thường xuyên cho trên 1.000 công nhân, dự kiến khi hoàn thành đồng bộ sẽ tạo việc làm thường xuyên cho trên 2.000 công nhân. Công ty đầu tư phát triển Hải Đường thu hút trên 400 lao động với thu nhập ổn định trên 2 triệu/người/tháng. Công ty may Đạt Thành thu hút trên 200 lao động với thu nhập ổn định 3 triệu đồng/người/tháng. Thành lập Công ty trách nhiệm hữu hạn Một Thành Viên đóng tàu Thịnh Long (từ Công Ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ Hoàng Anh). Ngay sau khi tái lập, công ty đã ổn định sản xuất, bàn giao tàu chở hàng 12.500 tấn; hợp đồng đóng mới 1 tàu 12.500 tấn, 1 tàu hàng 4.300 tấn và 4 tàu cá, tạo việc làm cho trên 500 cán bộ, công nhân viên với thu nhập bình quân 4 triệu/người/tháng.

Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" tiếp tục được đẩy mạnh: Năm 2011 có thêm 30 xóm, tổ dân phố, trường học đạt NSVH; Xây mới 22 nhà văn hoá xóm. Đến nay toàn huyện có 462 đơn vị đạt NSVH, 510/546 xóm có nhà văn hoá. Có thêm 2 trường Mầm non; 4 trường Tiểu học; 3 trường Trung học cơ sở và trường THPT B Hải Hậu đạt chuẩn quốc gia, nâng tổng số toàn huyện có: 28 trường Mầm non; 39 trường Tiểu học; 18 trường Trung học cơ sở và 2 trường THPT đạt chuẩn quốc gia, ngành giáo dục xếp thứ 5 toàn tỉnh (năm 2010 xếp thứ 9); trường THCS Hải Phương là trường đầu tiên của huyện đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3 theo qui định của Bộ giáo dục. Bệnh viện đa khoa Hải Hậu hoàn thành việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị (giai đoạn 2007-2010 giá trị trên 35 tỷ đồng) bước đầu đáp ứng các tiêu chí của Bệnh viện hạng 2. Năm 2011, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Tiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ Trưởng Bộ Y tế đã về thăm, kiểm tra và đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua xuất sắc. Hiện nay Bệnh viện đa khoa Hải Hậu là một trong những bệnh viện tuyến huyện đầu tiên của cả nước đưa máy chụp cắt lớp vào sử dụng và đang chuẩn bị các điều kiện để triển khai phẫu thuật nội soi và chạy thận nhân tạo vào đầu năm 2012.

Những nỗ lực, cố gắng triển khai thực hiện chương trình nông thôn mới trong năm 2011 đã tiếp tục làm cho bộ mặt nông thôn Hải Hậu có nhiều đổi mới. Toàn huyện đạt và vượt các chỉ tiêu kinh tế- xã hội; Tốc độ tăng trưởng kinh tế(GDP) 10,5% tăng 1% so kế hoạch; Công nghiệp- dịch vụ tăng 2,1% (từ 58,5 lên 60,6%), nông nghiệp giảm từ 42,5 xuống còn 39,4% so với năm 2010; Thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 89,7 tỷ đồng tăng 2,8% so kế hoạch và 3,9% so với năm 2010; Thu nhập bình quân đạt 14,3 triệu/người vượt 15,6% so với kế hoạch (tăng 2,8 triệu so với năm 2010); Học sinh tốt nghiệp THCS thi đỗ vào lớp 10 (THPT, THDL, GDTX) đạt 83,6%, tăng 5,6% so với năm 2010; Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,33%, giảm 0,02% so với năm 2010; Tỷ lệ hộ nghèo 8,99%, hộ  cận nghèo 5,645; Giữ vững điển hình văn hoá cấp huyện của cả nước.

Nhìn lại sau 2 năm triển khai thực hiện chương trình nông thôn mới, đến nay toàn huyện đã hoàn thành phê duyệt quy hoạch xây dựng NTM, phê duyệt quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp, triển khai lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và hoàn thành lập đề án xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015. So với bộ tiêu chí Quốc gia nông thôn mới, đến tháng 12/2011 toàn huyện đạt 11 tiêu chí (tăng 4 tiêu chí so năm 2010). Cụ thể: có 28 xã, thị trấn đạt từ 9-12/19 tiêu chí; 5 xã, thị trấn đạt 13/19 tiêu chí; 2 xã đạt 14/19 tiêu chí. Huyện Hải Hậu đạt 10/19 tiêu chí (tăng 3  tiêu chí so với trước).

Những thắng lợi trên đây khẳng định sự vận dụng sát, đúng các quan điểm, đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể của huyện nhà, là sự kế thừa, khơi dậy, phát huy truyền thống văn hoá, truyền thống cách mạng của mảnh đất, con người Hải Hậu đã trở thành động lực to lớn để nơi “vùng biển sáng” ngày thêm giàu đẹp văn minh.

Mừng quê hương đổi mới, mừng Đảng quang vinh, mừng xuân nhâm thìn, Đảng bộ, quân và dân Hải Hậu quyết tâm đoàn kết, chung sức, đồng lòng với niền tin năm mới thắng lợi mới./.